Sỏi thận là bệnh lý tiết niệu phổ biến, có thể tiến triển âm thầm nhưng gây biến chứng nặng nếu không điều trị đúng cách. Một trong những câu hỏi được nhiều người quan tâm là: Sỏi thận kích thước bao nhiêu phải mổ? Có phải cứ có sỏi là cần can thiệp phẫu thuật hay không? Hãy cùng chuyên gia tiết niệu giải đáp chi tiết trong bài viết dưới đây của sức khỏe.
Sỏi thận là gì?
- Sỏi thận là khối rắn kết tinh từ các khoáng chất và chất thải trong nước tiểu, tích tụ lại trong thận hoặc đường tiết niệu.
- Khi nhỏ, sỏi có thể tự đào thải qua nước tiểu. Tuy nhiên, nếu sỏi lớn hoặc gây tắc nghẽn, cơn đau, nhiễm trùng… thì cần điều trị tích cực, thậm chí là can thiệp ngoại khoa.
Sỏi thận kích thước bao nhiêu phải mổ?
Theo các chuyên gia tiết niệu, việc có cần mổ hay không phụ thuộc vào kích thước, vị trí sỏi và triệu chứng đi kèm. Cụ thể:
Trường hợp KHÔNG cần mổ:
- Sỏi nhỏ < 5mm: Thường có thể tự thoát ra ngoài qua nước tiểu, đặc biệt nếu uống đủ nước.
- Sỏi 5 – 7mm: Có thể theo dõi, kết hợp uống thuốc tan sỏi hoặc tán sỏi ngoài cơ thể nếu không có biến chứng.
Trường hợp CÓ thể cần mổ hoặc can thiệp:
- Sỏi từ 10mm (1cm) trở lên: Khả năng tự đào thải thấp, dễ gây tắc nghẽn niệu quản, ứ nước thận hoặc nhiễm trùng.
- Sỏi > 2cm hoặc sỏi san hô: Gây tổn thương nghiêm trọng thận, gần như bắt buộc phải can thiệp phẫu thuật.
Khi nào nên mổ sỏi thận dù kích thước nhỏ?
Ngay cả khi sỏi chưa đến ngưỡng 10mm, bạn vẫn có thể phải mổ nếu:
- Sỏi gây đau dữ dội, kéo dài
- Sỏi gây tắc hoàn toàn niệu quản, làm ứ nước ở thận
- Có nhiễm trùng tiểu tái phát
- Điều trị nội khoa thất bại
Bạn có thể theo dõi triệu chứng sớm như: đau vùng thắt lưng, tiểu buốt, tiểu ra máu bạn có thể tìm hiểu xem bị sỏi thận đau ở đâu để nhận diện đúng vùng đau đặc trưng của bệnh.
Các phương pháp mổ sỏi thận hiện nay
Tùy vào kích thước, vị trí và tình trạng người bệnh, bác sĩ có thể chỉ định:
| Phương pháp | Áp dụng cho sỏi | Đặc điểm |
|---|---|---|
| Tán sỏi ngoài cơ thể (ESWL) | < 2cm | Không mổ, dùng sóng xung phá sỏi từ ngoài da |
| Tán sỏi qua da (PCNL) | ≥ 2cm, sỏi san hô | Mổ ít xâm lấn, rút sỏi qua da |
| Nội soi niệu quản ngược dòng | Sỏi ở niệu quản | Không mổ mở, đưa ống soi qua đường tiểu |
| Mổ mở hoặc mổ nội soi | Sỏi lớn, biến chứng nặng | Chỉ dùng khi các phương pháp khác không hiệu quả |
Làm sao để phòng ngừa mổ sỏi thận?
Uống đủ nước mỗi ngày
- Uống 2 – 2.5 lít nước/ngày giúp làm loãng nước tiểu và ngăn khoáng chất kết tinh thành sỏi.
- Ưu tiên nước lọc, nước chanh pha loãng (cung cấp citrate chống kết tinh).
Hạn chế muối và đạm động vật
- Ăn mặn làm tăng lượng canxi bài tiết qua thận → dễ kết tinh thành sỏi.
- Ăn nhiều thịt đỏ làm tăng axit uric → dễ hình thành sỏi uric.
Kiểm soát thực phẩm chứa oxalat
- Hạn chế: rau bina, củ cải đường, sô-cô-la, trà đen, đậu phộng…
- Nếu ăn, nên kết hợp với nguồn canxi (sữa, phô mai) để canxi trung hòa oxalat ngay trong ruột.
Không nhịn tiểu và vận động thường xuyên
- Nhịn tiểu lâu khiến nước tiểu ứ đọng, tăng nguy cơ kết tinh sỏi.
- Tập thể dục giúp tuần hoàn và hỗ trợ đào thải sỏi nhỏ qua đường tiết niệu.
Tái khám định kỳ nếu có tiền sử sỏi
- Siêu âm, xét nghiệm nước tiểu 1 – 2 lần/năm để phát hiện sỏi nhỏ sớm.
- Xử lý kịp thời bằng thuốc hoặc tán sỏi trước khi cần mổ.
Tránh lạm dụng thuốc chứa canxi, vitamin C liều cao
- Chỉ dùng khi có chỉ định bác sĩ, vì dư canxi hoặc oxalat có thể tạo sỏi.
Lưu ý thêm ngứa da đầu và chức năng thận
Một số bệnh nhân có bệnh thận mãn tính có thể gặp tình trạng ngứa da hoặc da đầu do tích tụ độc tố. Bạn có thể áp dụng mẹo tự nhiên như cách trị ngứa da đầu bằng chanh để giảm khó chịu, đồng thời hỗ trợ làm sạch và cân bằng pH da đầu.
Sỏi thận kích thước bao nhiêu phải mổ phụ thuộc vào nhiều yếu tố, nhưng phổ biến là từ 10mm trở lên hoặc khi sỏi gây biến chứng. Việc mổ không còn quá đáng sợ như trước nhờ các kỹ thuật hiện đại, ít xâm lấn và phục hồi nhanh. Hãy đi khám sớm nếu có dấu hiệu nghi ngờ và đừng chủ quan với các cơn đau vùng lưng hay tiểu bất thường.
"Chú ý: Thông tin được cung cấp dưới đây chỉ mang tính chất tham khảo. Hy vọng rằng thông qua việc tham khảo, bạn sẽ có thêm nhiều kiến thức lý thú"
